پروتز سالمندان

بر اساس تحقیقات انجام شده چالش هایی در ارتباط با توانبخشی و ترغیب در مسن ترین افراد جامعه برای استفاده از پروتز وجود دارد. ولی افراد در این گروه سنی بالا می توانند با تهیه پروتز و تکمیل توانبخشی موفق باشند. بیان این مطلب که برخی از متخصصان بر این باور هستند افراد سالمند قطع عضو شده کاندیدای مناسبی برای دریافت پروتز و اندام مصنوعی نیستند بسیار اشتباه است و نباید متخصصان مراقبت های بهداشتی بعد از قطع عضو و ظرفیت افراد سالمند قطع عضو برای راه رفتن با پاهای مصنوعی را دست کم بگیرند.

مقاله P&OI که توسط یک تیم چند رشته ای از محققان بهداشت و درمان کانادا نوشته شده است، این تحقیقات بر اساس جمعیت بالای 80 سال متمرکز شده است چراکه گروه سنی افراد مسن در سراسر جهان در حال رشد است. از طرفی گروه سنی افراد مسن مستعد ابتلا به دیابت و بیماری‌های عروق محیطی هستند که دو مورد از علل اصلی از دست دادن اندام های فوقانی و تحتانی و …هستند. از این رو مطالعات و نتیجه گیری ها در زمینه استفاده از پروتز و اندام مصنوعی در گروه افراد مسن بسیار جدی و حائز اهمیت است.

مراقبت های بهداشتی سالمندان برای استفاده از پروتز 

بر اساس این تحقیقات مراقبت‌های بهداشتی برای پاسخگویی به نیازهای پس از قطع عضو افراد سالمند با توجه به رشد آن جدی گرفته نشده است.  خوشبختانه با پیشرفت علم و تکنولوژِی و بالا رفتن سطح کیفیت بهداشتی در سراسر جهان و ایران در روند استاندارد توانبخشی افراد قطع عضو سالمند، دست خوش تغییراتی بوده است. افراد مسن‌تر نیز در فرایند توانبخشی که منجر به بهبود عملکرد و کیفیت زندگی بهتر می‌شود، مانند سایر گروه سنی دیگر موفق هستند و تداخلی در روند و استفاده آنان از اندام مصنوعی جایگزین و پروتز وجود ندارد.

بنابراین، ما به سیاست‌های مبتنی بر شواهد نیاز داریم تا اطمینان حاصل کنیم که تخصیص منابع محدود مراقبت‌های بهداشتی به طور مناسب به پتانسیل توانبخشی و پیامدهای قدیمی‌ترین افراد مسن توجه می‌کند.

استفاده از پروتز اندام تحتانی در سالمندان قطع عضو

سه علت شایع قطع عضو در بیماران قطع عضو در سنین بالا عبارتند از دیابت ، انسداد عروق و کارسینوم پوست از جمله تصادفات نیز می تواند دلیل دیگری برای قطع ضو در سنین بالا به شمار رود. در بین قطع عضوهای اندام تحتانی سالمندان، قطع عضو زیر زانو شایع ترین نوع قطع عضو می باشد.

عموما بیماران زن زیبایی را به عنوان دلیل تمایل به استفاده از پروتز پا ذکر عنوان می کنند در مقابل بیماران مرد بیشتر از پروتزها به عنوان عاملی برای انجام فعالیت استفاده می کنند که به همین علت می بایست افراد مسن نسبت به نگهداری از پروتز و فعالیت های خود در زمان استفاده از پروتز با احتیاط عمل کنند.

متاسفانه افراد مسن معمولا دلیل عملکرد ضعیف نسبت به پذیرش پروتز را سن خود عنوان می کنند. در صورتیکه طبق تحقیقات سن فعلی بیمار و سن در هنگام قطع عضو، نتیجه موفقیت در توانبخشی فرد قطع عضو نیست.

بطور کلی فردی که در سن کمتر دچار قطع عضو شده باشد و کسی که در سالمندی دچار قطع عضو شده باشد از نظر توانبخشی تفاوتی نخواهند داشت. البته افراد در سن بالا با توجه به اینکه تحرک کمتری نسبت سنین جوانی و کمتر از آن را دارند رغبت کمتری نسبت به استفاده از پروتز خواهند داشت. فرد قطع عضو در هر گروه سنی، می بایست بمنظور حفظ سلامتی و روحیه خود حتما فعالیت روزانه مستمر داشته باشد. از آنجایی که افراد مسن تحرک کمتری دارند استفاده از پروتز بمنظور جلوگیری از فشار بر روی سمت دیگر بدن بسیار و به عنوان تکیه گاه، بسیار موثر عمل خواهد کرد.

پیشگیری از عوارض پروتز سالمندان

سالمندان در زمان استفاده از پروتز ممکن است دچار عوارض ناشی از پروتز شوند. از جمله شایع ترین عوارض استفاده از پروتز در سالمندان درد استامپ، زخم فشاری و عفونت استامپ می باشد. عوارض ناشی از پروتز در سالمندان عموما مرتبط با نحوه ی استفاده اشتباه پروتز، فشار در قسمت اسیب دیده و عدم رعایت بهداشت در ناحیه استامپ ( عضو به جا مانده از قطع عضو) می باشد.

اغلب سالمندان، سوکت های نامناسب، استامپ فلاپی، زخم استامپ و عفونت را دلایل آزار دهنده برای عدم استفاده از پروتز می دانند. کلینیک دکتر اجرائی ضمانت می کند که پروتزهای سالمندان مطابق با استاندارد و آناتومی بدن افراد بمنظور استفاده راحت با بهترین کیفیت ساخته خواهد شد.

شواهد موجود در مورد نتایج توانبخشی در سالمندان قطع عضو با توجه به عدم مراجعه این افراد به پزشک و پروتزیست متخصص بسیار ناچیز است.

باید این نکته را در نظر گرفت که تاثیر توانبخشی پس از قطع عضو اندام تحتانی برای مسن ترین افراد محدود است. افراد مبتلا به قطع عضو در گروه سنی بالای 80 سال دارای الزامات منحصر به فردی برای توانبخشی هستند، که نیازمند تحقیقات بیشتر در مورد نتایج بدست آمده خواهد بود.

نتیجه‌گیری

پروتزهای مخصوص سالمندان نه تنها به بازگرداندن قابلیت‌های حرکتی کمک می‌کنند بلکه نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی و حفظ سلامت روانی آنها دارند. با انتخاب صحیح پروتز و دریافت آموزش‌ها و حمایت‌های لازم، سالمندان می‌توانند به زندگی فعال و پربارتری دست یابند.